اعتبار، لیلا پورابراهیمی- سرمایهگذاران و فعالان گردشگری متخصص و دلسوز در استان گیلان و منطقه آزاد انزلی خواستار بهبود شرایط هستند، بهبود شرایطی که هم به نفع منطقه آزاد خواهد بود و هم به توسعه سرزمین اصلی، اشتغالزایی و توسعه استان و کشور کمک میکند. انتظارات آنان غیرمنطقی نیست و درصدد ایجاد تحول یک شبه در منطقه آزاد نیستند، بلکه تمام دغدغه و حرفشان اجرای درست قوانین و مشوقهای کسب و کار و سرمایهگذاری است زیرا تنها با اتخاذ چنین استراتژی میتوان از ظرفیتهای موجود برای ایجاد اشتغال و حل بخشی از بحرانهای اقتصادی کشور استفاده کرد.
واحد گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی همانند سایر مناطق آزاد کشور یکی از واحدهایی است که بیشترین ارتباط را با جامعه دارد و بدون توجه به مطالبات قانونی و یا برگزاری نشستهای هماندیشی با فعالان گردشگری عملا امکان توسعه آن وجود ندارد.
«سید اصغر هاشمی» عضو کانون سرمایهگذاران منطقه آزاد انزلی و مدیرعامل هلدینگ هیراد، فعال در حوزه گردشگری، هتل و رستوران در استان گیلان، شهر رشت و منطقه آزاد انزلی است، وی در گفتوگو با اعتبار از مشکلات و موانع پیشرو فعالیتهای اقتصادی و سرمایهگذاری در منطقه آزاد انزلی صحبت کرد و از نحوه اجرای برخی قوانین و مقررات، عدم استقلال منطقه آزاد انزلی و نبود ثبات مدیریتی در آن به عنوان لازمه توسعه و رونق اقتصادی انتقاد کرد.
س: نوع فعالیت بنگاه اقتصادی شما چیست؟ در چه حوزهای فعال هستید؟
ج: هلدینگ هیراد در حوزه گردشگری، هتل و رستوران در استان گیلان فعال است و در شهر رشت و منطقه آزاد انزلی چندین شعبه دارد.
س: یکی از مزیتهای سرمایهگذاری در مناطق آزاد، قوانین تسهیل کننده و برخی معافیتهای مالیاتی و گمرکی و تامین اجتماعی برای جذب سرمایهگذاری است، در مدت فعالیت اقتصادی شما چقدر این مزیتها مشوق فعالیتهای شما بود؟
ج: قوانینی که در منطقه آزاد وجود دارد نظیر معافیتهای مالیاتی برای فعالیت اقتصادی بسیار خوب و مؤثرند اما متاسفانه و به تدریج مقداری از این قوانین دستکاری و یا حذف شدهاند و یا به شکل درستی اجرا نمیشوند. در حوزه واردات و صادرات منطقه آزاد هم اتفاقات خوبی در حال وقوع است زیرا مشوقهای خوبی تعریف و اعمال میشود. در بخش مباحث مربوط به تامین اجتماعی، منطقه آزاد تفاوت آنچنانی با سرزمین اصلی ندارد و قوانین این بخش مستقیما طبق قوانین سرزمین اصلی در حال اجراست. هرچند در مجموع باید گفت قوانین منطقه آزاد برای فعالان اقتصادی تسهیل کننده است و پشتیبانی خوبی را از آنان به عمل میآورد.
س: آیا تاکنون برای توسعه کسب و کار خود از مؤلفههای دانش بنیان برخوردار بودهاید؟ سازمان منطقه آزاد برای برخورداری از مزیتهای دانش بنیان چه نوع تسهیلاتی ارايه میدهد؟
ج: خیر با توجه به حوزه کاری که در آن فعالیت میکنم تاکنون به سمت مؤلفههای دانش بنیان حرکت نکرده و طبعا از مشوقهای مربوط به آن هم استفاده نکردهام، زیرا اصالتا مسائل حوزه دانش بنیان قوانین خاص خود را دارد، تحقیقات و R&D باید روی مباحثی باشد که خلاقانه و جدید باشد. در مورد عملکرد منطقه آزاد در حوزه دانش بنیان هم به شخصه موردی ندیدم که کار خاصی انجام شده باشد، در حوزه دانش بنیان یکسری قوانین کلی کشوری وجود دراد که برای مجموعههای فعال اینچنینی ایجاد کردهاند، در مجموع معتقدم برای ورد به مولفههای دانش بنیان در مناطق آزاد شرایط و قوانین لازم وجود دارد و مجموعههای علاقمند میتوانند از این مزیتها استفاده کنند.
س: چقدر ضروریست که اختیارات منطقه طبق قانون ماده ۶۵ به طور کامل انجام شود و مدیرعامل منطقه آزاد صدور برخی مجوزها را در همین منطقه اجرایی کند؟ این موضوع تا چه حد به تسهیل فرآیند کسب و کار شما کمک میکند؟
ج: در تمام کشورها منطقه آزاد از شرایط ویژه اقتصادی برخوردار است، شرایطی که قطعا نیازمند یکسری زیرساختهاست تا فعالان اقتصادی بتوانند در بستر آن فعالیت کنند. قوانین اصلی منطقه آزاد طبق ماده ۶۵ ، قوانین بسیار خوبی است و به رشد اقتصادی کشور کمک میکند البته اگر از طرف مجریان و فعالان اقتصادی به درستی اجرایی شود. همه فعالان اقتصادی به دنبال آن هستند که قوانین ماده ۶۵ منطقه آزاد به جای آنکه تعریف شوند به خوبی به مرحله اجرا درآیند زیرا این تعریفها باعث میشود فعالیتی که هدفگذاری اصلی آن برای درآمدزایی ارزی، تولید داخلی و پیشرفت صنعت کشور است دستخوش مشکلات عدیده شود. در مورد بخش دوم سوال، از آنجا که فعالیت ما در حوزه گردشگری ست بنابراین مشکلاتمان هم در این حوزه خلاصه میشود و باید در جای خودش مورد بحث و بررسی قرار گیرد، قانون ماده ۶۵ در بخشهای مختلف، بحثهای مالیاتی، تامین اجتماعی، نیروی انسانی و ورود نیروی انسانی خارجی برای فعالان اقتصادی کمک شایان توجهی است اما به خوبی مشاهده میکنیم که بخشی از این قوانین در حال حاضر اجرایی نمیشوند.
س: در حال حاضر برای پروانههای بهرهبرداری و برخی مجوزها و … چه میزان به سازمانها و قوانین سرزمین اصلی وابسته هستید؟
ج: صدور و پیگیری بخشی از مجوزها برای فعالیت در منطقه آزاد انزلی در سرزمین اصلی انجام میشود که یکی از مهمترین دلاین آن عدم ایجاد زیرساخت مناسب در مناطق آزاد برای صدور مجوزهایی نظیر بهداشت، تامین اجتماعی، مالیات، اماکن و مجوزهای مربوط به کسب و کارهاست.
تمامی این مجوزها طبق قانون ماده ۶۵ باید در داخل منطقه آزاد مورد رسیدگی قرار گرفته و صادر شوند اما میبینیم که این استقلال لازم وجود ندارد که دلیلش به نبود زیرساختهای لازم برمیگردد. منطقه آزاد انزلی به سرزمین اصلی چسبیده و ارتباطش با آن بسیار تنگاتنگ است و از این حیث با سایر مناطق ازاد تفاوت دارد. معتقدم هر چه قدر زیرساختهای لازم به خصوص در بحث صدو مجوزها در منطقه آزاد انزلی فراهم و آن استقلال در عملکرد مهیا شود و مناطق آزاد بتوانند تخصصیتر عمل کنند در نتیجه امکان رشد و توسعه فراهم میشود و طبیعتا چنین شرایطی به سود سرزمین اصلی خواهد بود.
س: واحد تولیدی شما چه تعداد ظرفیت اسمی برای اشتغال دارد ؟ اکنون به چه میزان نیروی انسانی در این بنگاه مشغول به کار هستند؟ چه قوانینی و مزیتهای تسهیل کنندهای اگر باشند میتواند ظرفیت اشتغال بنگاه شما را توسعه بخشد؟ توان ایجاد اشتغال شما در بنگاه اقتصادی خود چقدر است؟
ج: هلدینگ هیراد در حال حاضر از ۱۳۰ نفر نیروی انسانی برخوردار است و باید بگویم این مجموعه تاکنون تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از راه و مسیری که برای آن ترسیم شده است را طی کرده و پتانسیل بسیار بالایی برای توسعه، اشتغالزایی، درآمدزایی و جذب سرمایهگذاری دارد و مطمئنا تحقق تمام این اهداف به نفع منطقه آزاد انزلی و استان گیلان تمام خواهد شد. تشکیل یک اتاق فکر برای توسعه منطقه آزاد انزلی و سایر مناطق آزاد کشور و کمک به فعالان بخش خصوصی برای اشتغالزایی ضررورت و نیاز امروز ماست، باید برای مناطق آزاد از جمله منطقه آزاد انزلی نقشه راه و یک استراتژی خاص و مشخص تهیه و تدوین شود، سپس زیرساختهای لازم را فراهم و با اعطای مشوقها از سرمایهگذاران خاصه در حوزه گردشگری دعوت کنند. اگر این برنامه به خوبی تهیه و عملیاتی شود حوزه گردشگری منطقه آزاد انزلی پیشرفتهای فوقالعادهای خواهد داشت. با اطمینان میتوانم بگویم که اگر قوانین تسهیل کننده و کمک کننده باشند میتوانیم حتی سه تا چهار برابر اشتغالزایی فعلی، در حوزه گردشگری منطقه آزاد انزلی شغل ایجاد کنیم و این شدنیست زیرا ظرفیتش وجود دارد.
س: تغییر مدیریت عالی منطقه و زیرمجموعههای مرتبط با کسب و کار شما تا چه حد به امنیت، ثبات و روند سرمایهگذاری شما آسیب میرساند؟ با هر تغییر در مدیریت عالی چه مدت زمانی طول خواهد کشید که با مجموعه سازمان هماهنگ باشید.
ج: ثبات در بخش مدیریت به پایداری و ثبات در توسعه کمک میکند مخصوصا آنکه ما هماینک در شرایط بسیار وخیم تحریمهای اقتصادی هستیم و این ثبات در مدیریت نمود و اهمیت بیشتری پیدا میکند. تغییرات مدیریتی در مناطق آزاد باعث میشود مدیران جدید تا یکسال پس از انتصاب خود همچنان درگیر ایجاد تغییر در مدیریتهای میانی و شناخت مشکلات منطقه باشند در حالیکه در همین فاصله بسیاری از فرصتها از دست میرود و فرآیند دستیابی به رونق اقتصادی طولانیتر میشود. ثبات مدیریتی بسیار مهم و لازم است و باتوجه به اینکه حوزه فعالیت ما در منطقه آزاد انزلی در حوزه گردشگری است به همین علت ثابت بودن قوانین، داشتن استراتژی مشخص، ایجاد زیرساختهای مناسب و تفکر لازم در این حوزه برای ما اهمیت بیشتری دارد و به توسعه کسب و کار و فعالیتمان کمک میکند، هرچند با توجه به اینکه ثبات مدیریتی در حرکتهای توسعهای نقشی بیبدیل و غیرقابل انکار دارد چنین رویهای نهایتا به رونق کسب و کار حوزه گردشگری هم کمک خواهد کرد. بطور کلی باید گفت ثبات مدیریتی در منطقه آزاد تاثیر بسزایی در توسعه منطقه داشته و دارد، هرگونه تغییر مدیریتی و بیثباتی باعث میشود توسعه به عنوان مولفهای کلان همچنان به تاخیر بیافتد و جذب سرمایهگذاری در منطقه آزاد به خصوص در منطقه آزاد انزلی دچار اختلال شود.