لیلا پورابراهیمی» اعتبار- در پی حملات ۷ اکتبر و با ادامه یافتن جنگ خاورمیانه میان غزه و اسرائیل، مجلس نمایندگان آمریکا به رهبری مایک جانسون، روز گذشته لایحه تشدید تحریمها علیه صنعت نفت ایران را تصویب کرد. گفته شده این لایحه فراحزبی قانونگذاران آمریکا، موسوم به لایحه منع پالایش نفت ایران (SHIP) با اکثریت آرا (۳۴۲ رأی مثبت در برابر ۶۹ رای مخالف فراحزبی) برای تشدید تحریمهای نفتی ایران مصوب شده است.
بر اساس این لایحه که برای تبدیل به قانون ابتدا باید به تصویب سنای آمریکا و بعد به امضای رییس جمهور جو بایدن برسد، تدابیری علیه آن دسته از بنادر و پالایشگاههای خارجی اعمال میشود که نفت صادر شده از ایران را برخلاف تحریمهای ایالات متحده پالایش میکنند.
کارشناسان و تحلیلگران مسائل بینالملل معتقدند مشخص نیست تلاش کنگره برای تصویب قانون مذکور در صورت تأیید نهایی، چقدر مؤثر خواهد بود و چه فشارهایی را متوجه ویران شده ایران و سایر کشورها خواهد کرد. تحریمهای نفتی اتفاق تازهای برای ایران نبوده و نیست از طرفی گزارشات شرکتهای مشاورهای FGE و Vortexa در ماه سپتامبر نشاندهنده صادرات روزانه ۱٫۵ میلیون بشکهای نفت خام ایران است که به بالاترین میزان خود در بیش از چهار سال گذشته رسیده و مشتری اصلی آن هم چین است.
نقل و انتقال پول فروش نفت مشکل جدی ایران
دکتر «آلبرت بغزیان»، تحلیلگر مسائل اقتصادی در این مورد معتقد است: تشدید تحریمهای آمریکا در بخش صنعت نفت، تاثیری روی فروش نفت ایران ندارد، زیرا ایران نشان داده میتواند تحریمها را به هر شکلی دور بزند و خریداران هم با قیمتهایی که مشخص میشود نفت ایران را خریداری میکنند از طرفی باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که آمریکاییها اگر عملا میتوانستند فروش نفت ایران را به صفر برساند حتما تا به حال این کار را انجاد داده بودند.
مشکل مهمی که همچنان برای ایران وجود دارد موضوع نقل و انتقالات بانکی حاصل از فروش نفت است، در واقع با محدودیتهایی که به وجود آمده نفت ایران به مشتریان فروخته میشود
اما پول آن در کشور دیگری باقی میماند، در اینجا به خاطر عدم عضویت در FATF و غیره انتقال پول برای ایران با هزینههای بالاتری انجام میشود.
این اقتصاددان تصریح کرد: در بحث مبادلات نفت ایران، فارغ از مسأله تحریمها که وجود داشته و دارد، بحث اصلی و مشکل مهمی که همچنان برای ایران وجود دارد موضوع نقل و انتقالات بانکی و انتقال پول حاصل از فروش نفت است، در واقع با محدودیتهایی که به وجود آمده نفت ایران به مشتریان فروخته میشود، اما پول آن در کشور دیگری باقی میماند، در اینجا به خاطر عدم عضویت ایران در FATF و غیره انتقال پول با هزینههای بالاتری انجام میشود کما اینکه ما دیدیم با اجرای همین سیاستها منابع حاصل از فروش نفت ایران بلوکه و بعد با اتفاقاتی که پس از آن به وقوع پیوست آزادسازی شد.
آثار روانی تشدید تحریمها بر گرانی مجدد ارزاق عمومی
دکتر بغزیان در پاسخ به این پرسش که اتخاذ چنین تصمیماتی چه تأثیری بر روی اقتصاد ایران خواهد داشت افزود: در حال حاضر تنها چیزی که به کشور ضربه وارد میکند این است که عدهای سواستفادهگر داخلی در راستای تامین منافع خود از اخبار اینچنینی استفاده کرده و آن را بهانهای برای افزایش مجدد قیمتها و ارزاق عمومی مردم قرار دهند.
این تحلیلگر اقتصادی معتقد است: در مورد تصویب لایحه تحریمهای بیشتر برای فروش نفت ایران توسط آمریکا طبق تجربیاتی که تاکنون به دست آمده به نظر میرسد این رخدادها عملا به فروش نفت ایران لطمهای وارد نمیکند، در واقع باید گفت مشکلات اقتصادی ایران عمدتا داخلیست و هر از چند گاهی عدهای با استفاده از چنین اخباری زمینه و بستر گرانی و افزایش قیمت را در تمام حوزههای اقتصادی و مسکن فراهم کرده و دست به احتکار میزنند.
لازم به ذکر است در حالیکه طبق آمار موسسه کپلر اعلام شده صادرات نفت ایران به چین در ماه جاری میلادی به بیش از ۱٫۸ میلیون بشکه در روز رسیده و ساختار تحریمها علیه فروش نفت ایران، کاملا فروپاشیده است، رویترز گزارش داد؛ ایران طی ۹ ماه اخیر معادل ۴٫۲ میلیارد دلار تخفیف نفتی به چین ارائه داده است. رقمی که فقط کمی پایینتر از پولهای بلوکهشده ایران در کشورهایی نظیر کره جنوبی، قطر یا عراق است.
ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که با فرض تحقق فروش روزانه ۱٫۸ میلیون بشکهای نفت برای ایران، این رقم هنوز معادل ۱٫۳ میلیون بشکه کمتر از صادرات نفت ایران در زمان اجرای توافقنامه برجام است.