اعتبار- لیلا پورابراهیمی، دونالد ترامپ چهل و پنجمین رییسجمهور ایالات متحده بود که بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ فعالیت کرد. حدودا پنج سال میگذرد از روزی که دونالد ترامپ، رییسجمهور پیشین آمریکا، با امضای فرمانی در برابر دوربینها در کاخ سفید عضویت کشورش در توافق هستهای با ایران موسوم به برجام را لغو کرد و از آن خارج شد.
انصراف شرکتهای خارجی از حضور در ایران
پس از خروج ترامپ و ایالات متحده از برجام، که وی آن را بدترین توافقی که در عمر خود دیده بود خواند و همزمان با اعلام بازگشت تحریمهای این کشور علیه ایران، موجی از انصراف و عقبنشینی خطوط هوایی خارجی، شرکتها و بانک اروپایی و آسیایی از ایران به دلیل ترس از اعمال تحریمهای ثانویه اتفاق افتاد، شرکتهایی که عموما بعد از توافق هستهای به ایران آمده بودند. برخی شمار این شرکتهای معروف را بیشتر از ۵۰ بنگاه اقتصادی، تجاری و بازرگانی اعلام کردند.
چندین سال میگذرد از زمانی که دو برند معروف و شرکت بزرگ الجی و سامسونگ کره جنوبی بعد از نزدیک به ۲۰ سال فعالیت در ایران، تصمیم گرفتند به تدریج بازار لوازم خانگی ایران را ترک کنند، هر چند که به گفته مدیر بازاریابی شرکت الجی، کرهایها سعی کردند تا با وجود شرایط سخت تحریمها در بازار ایران باقی بماند اما نشد.
واکنشها از این اتفاقات متنوع بود در حالیکه عدهای در داخل با فرض حمایت از تولیدات ملی از آن استقبال میکردند عدهای دیگر از خروج شرکتهای خارجی و اختلال در حوزه صنعت و تجارت اظهار نگرانی کردند، سید عباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت خارجه همان زمان در توئیتی(اکس فعلی) نوشت؛ ایرانیان دوستان روزهای سخت را فراموش نمیکنند؛ اما برخی شرکتهای خارجی که در سالها و ماههای اخیر، ایران را ترک کردهاند بدانند بازگشت به بازار ایران بسیار سخت خواهد بود، زیرا قانون تجارت میگوید حفظ بازار از ورود به آن سختتر است.
با خروج شرکتهای کرهایی بالاخره رقبای آنها به بازار وارد میشوند و طبیعتا در نبود رقبای اروپایی و آمریکایی،
ورود شرکتهای چینی اعم از تأمین کننده و یا تولید کننده نهایی محصولات دور از انتظار و عجیب نبوده و نیست.
روابط تجاری ایران و کره جنوبی در پائینترین سطح
«پویا فیروزی» دبیر سابق اتاق مشترک ایران و کره جنوبی در مورد اینکه روابط تجاری ایران و کره جنوبی که در گذشته شریک مهم تجاری یکدیگر بودند هماینک در چه سطحی است به اعتبار گفت: در حال حاضر به غیر از یکسری تحرکات کوچک و جزئی مانند اعزام محدود هیأتهای تجاری و دعوت به نمایشگاهها در مجموع روابط تجاری خاصی بین گروههای تجاری دو کشور ایران و کره جنوبی وجود ندارد و با توجه به مسائلی که ماههای اخیر در حوزه آزادسازی اموال بلوکه شده پیش آمده، همچنین شکایت ایران، روابط اقتصادی ایران و کره به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و این ارتباطات آنچنان که باید گرم و مستحکم نیست.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه همچنان بسیاری از شرکتهای کرهای منتظر تعیین تکلیف در حوزه تحریمها هستند افزود: شرکتهای کرهای برای شروع و از سر گیری مبادلات تجاری حوزه غذا و دارو با ایران اظهار تمایل کردهاند و در این راستا مذاکراتی هم بین گروههای تجاری دو کشور انجام شده است اما این اقدامات فعلا آثار خود را در حوزه تجارت و بازرگانی نشان نداده و باید کمی منتظر بمانیم.
فیروزی اذعان کرد: احتمالا در ماههای پایانی سال جاری و اوایل سال جدید میلادی شاید بتوان آثار این رایزنیهای اقتصادی را در روابط دو کشور و ارقام صادرات و واردات به شکل ملموستری مشاهده کرد.
وی در مورد اینکه آیا پس از خروج شرکتهای کرهای فعال در حوزه لوازم خانگی ، صوتی و تصویری برندهای ایران توانستند انتظارات را برآورده کنند گفت: در اینجا دو بحث وجود دارد بحث اول در مورد گرفتن بازار توسط محصولات داخلی است، برندهای ایرانی هر چه در توان داشتند برای در دست گرفتن سهم بازار با یکدیگر رقابت کردند و موفق هم بودند اما بحث دوم این است که پس از خروج شرکتهای کرهای، تکنولوژی تولید داخل تا چه حد ارتقا پیدا کرده است.
این فعال اقتصادی معتقد است: به نظر میرسد شرکتهای داخلی تا حدودی توانستند تکنولوژی تولید خود را در بازار داخلی تثبیت کنند اما اینکه این شرکتها در آینده چقدر بتوانند از مباحث R&D و تکنولوژی روز دنیا بهره برده، کار خود را توسعه دهند و صادراتشان را به کشورهای همسایه از حوزه خلیج فارس گرفته تا کشورهای حوزه CIS و سایر کشورها تقویت کنند به این بستگی دارد که چقدر با برندهای جهانی همکاری متقابل داشته باشند.
به گفته دبیر سابق اتاق مشترک ایران و کره جنوبی؛ رقم صادرات ایران به کره در سال گذشته چیزی حدود ۸۳ میلیون دلار بود، همچنین حدود ۷۳۶ میلیون دلار کالا از این کشور وارد ایران شد. به بیان دیگر میتوان گفت رقم تجارت بین دو کشور به نسبت دوران اوج خود که فقط در حوزه غیر نفتی حدود ۶ میلیارد دلار بود به شدت افت کرده است.
وی آماری هم از واردات و صادرات پنج ماهه ابتدایی امسال ارائه داد و گفت: در این مدت حدود ۲۸۰ میلیون دلار کالا از کره جنوبی وارد و حدود ۴۲ میلیون دلار کالا از ایران به کره جنوبی صادر شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با خروج شرکتهای کرهای خاصه در حوزه لوازم خانگی بازار ایران وابستگی بیشتری به محصولات چینی پیدا کرده و اینکه آیا ایران به حیاط خلوت چینیها تبدیل شده است بیان کرد: در این مورد معتقدم شاید استفاده از واژه «حیاط خلوت» سختگیرانه و اجحاف به تلاشهای بسیاری شرکتها برای دوام در شرایط اقتصادی سخت فعلی باشد اما بدون شک با خروج شرکتهای کرهایی بالاخره رقبای آنها به بازار وارد میشوند و طبیعتا در نبود رقبای اروپایی و آمریکایی، ورود شرکتهای چینی اعم از تأمین کننده و یا تولید کننده نهایی محصولات دور از انتظار و عجیب نبوده و نیست.