اعتبار، لیلا پورابراهیمی– یکی از نمایندگان اخیرا اعلام کرده که مجلس جهت گران کردن حاملهای انرژی به دولت چراغ سبز نشان داده است. جلال محمودزاده این را هم اضافه کرده که ممکن است دولت به یکباره قیمت بنزین یا سایر حاملهای انرژی را افزایش دهد. از طرفی مرکز پژوهشهای مجلس نیز در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳، پیشنهاد توزیع یارانه بنزین به افراد را ارائه کرده است.
طبق این طرح پیشنهادی، دولت باید از خردادماه سال آینده به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر نفر، ماهانه ۱۵ لیتر سهمیه بنزین اعطا کند که این سهمیه از محل حذف سهمیه خانوارهای دارای سه خودرو و بیشتر تامین خواهد شد.
موضوع افزایش قیمت بنزین و یا تغییر در نوع توزیع یارانه بنزین به خصوص از آبان ۹۸ به این سو همواره جزء سوژههای داغ جامعه بوده که هرکدام از آنها آثار روانی جدی بر اقتصاد کشور داشته و دارد و تا این جای کار دولت نیز آنطور که انتظار میرفت به اینگونه از واکنشها اهمیتی نداده است.
آزاد گذاشتن دست دولت برای افزایش قیمت بنزین جهت جبران کسری بودجه، لزوم مقابله با قاچاق بنزین، تاثیر مستقیم قیمت بنزین بر تورم و یا ایجاد بازار ثانویه عرضه بنزین برخی از استدلالهاییست که این روزها از سوی تحلیلگران اقتصادی مطرح میشود و جو جامعه هم با آن همراه است.
تخصیص یارانه بنزین و چالشهایی که دامنگیر کشور میشود
در همین راستا دکتر«حسن مرادی» کارشناس حوزه انرژی در گفتوگو با سایت خبری – تحلیلی اعتبار بیان کرد: موضوع تخصیص یارانه بنزین به افراد ضد و نقیض است. در واقع آزاد گذاشتن یارانهها و توزیع یارانه بنزین به همه یک اقدام عجیب و غیرقابل پیشبینی است و نمیتوان گفت که به موجب اجرای آن دقیقا چه چالشها و مشکلاتی دامنگیر کشور میشود.
برخلاف تمام سالهای اخیر که بخاطر نفع عمومی کشور همواره طرفدار افزایش قیمت بنزین بودهام اما باید بگویم در حال حاضر فشارهای اقتصادی و معیشتی بر مردم آنقدر تشدید شده که اگر دولت بخواهد حرکتی در جهت افزایش قیمت بنزین انجام دهد جامعه توان مواجهه با آن را ندارد.
به عقیده این کارشناس اقتصاد انرژی کسانی که چه در مجلس و چه در دولت چنین طرحی را مطرح کردهاند از پیامدهای ناشی از آن در جامعه کاملا بیخبرند، وی افزود: اینکه همه مردم به خصوص طبقات پایین به طور مساوی از یارانه بنزین برخوردار شوند اتفاق بسیار خوبی ست اما این را هم باید در نظر داشت که دولت در حال حاضر برای پرداخت همین یارانههای محدودی که به خودروها اختصاص میدهد مشکل دارد بنابراین این طرح از اساس محکوم به رد است.
دکتر مرادی ابراز کرد: نمایندگان مجلس اعلام میکنند که افزایش قیمت بنزین یا اعمال هرگونه تغییر در نرخ آن را به دولت واگذار کردهاند، در حالی که باید گفت این میراث معتبری نیست که بخواهند آن را به دولت واگذار کنند. دولت قطعا نمیتواند این دست از موضوعات را به خوبی مدیریت کند. معتقدم اینکه اعلام میشود دست دولت را در افزایش قیمت بنزین و یا تغییر در نوع تخصیص یارانه آزاد گذاشتهاند اساسا موضوعی انحرافی بوده و قابلیت اجرا ندارد.
این تحلیلگر اقتصاد انرژی تصریح کرد: کشور در وضعیت بسیار بسیار بدی قرار دارد. ایران ارزانترین قیمت بنزین در منطقه را داراست. برخلاف تمام سالهای اخیر که بخاطر نفع عمومی کشور همواره طرفدار افزایش قیمت بنزین بودهام اما در حال حاضر فشارهای اقتصادی و معیشتی مردم آنقدر تشدید شده که اگر دولت بخواهد حرکتی در جهت افزایش قیمت بنزین انجام دهد جامعه توان مواجهه با آن را ندارد.
دولت حتی قادر به تامین درست کالای اساسی نیست
وی اذعان کرد: وقتی مردم برای خرید مایحتاج خود به طور مثال برای تهیه گوشت قرمز به فروشگاههای دولتی وابسته به شرکت پشتیبانی دام مراجعه کرده و مشاهده میکنند که گوشت وارداتی عرضه شده با قیمت بالا کیفیت بسیار بسیار نازلی دارد چگونه میتوانند امیدوار داشته باشند که دولت در حوزه توزیع عادلانه یارانه بنزین جبران مافات کرده به شیوه درستی از آنان حمایت کند.
دکتر مرادی تحلیلگر حوزه انرژی: اینکه اعلام میشود دست دولت را در افزایش قیمت بنزین و یا تغییر در نوع تخصیص یارانه آزاد گذاشتهاند اساسا موضوعی انحرافی بوده و قابلیت اجرا ندارد.
این تحلیلگر حوزه اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه دولت در مأموریتهای خود خاصه در حوزه اقتصاد موفقیتی نداشته است افزود: افزایش قیمت بنزین به فوب خلیج فارس طرح و پیشنهادی است که دولت میتواند به واسطه اجرای آن بسیاری از اقدامات زیرساختی را عملیاتی کرده و به اقتصاد کشور کمک کند اما مشکل آنجاست که شرایط اقتصادی کشور و مردم این اجازه رابه دولت نمیدهد. بنابراین تنها راهی که وجود دارد این است که دولت در بخش آزاد فروشی بنزین مانور دهد و بنزین آزاد را گرانتر کند که البته با این کار نیز عدهای سواستفاده خواهند کرد تا همه ارزاق و کالاها را دو برابر شود.
صادرات بنزین مازاد و راهاندازی پمپ بنزین در مرزها
دکتر حسن مرادی عنوان کرد: سیستم نظارت و کنترل دولت در این بخش بسیار بسیار نا به سامان است و قادر نیست نیازهای مردم و جامعه و خواستههای دولت را برای عادلانه کردن تخصیص یارانهها و یا واقعی کردن قیمت بنزین برآورده سازد. به همین علت و از آنجا که در کشور سیستم کنترل و نظارت مناسبی وجود ندارد با کوچکترین دستکاری در قیمت بنزین جامعه و اقتصاد دچار هرج و مرج شده و فشار آن متوجه مردم خواهد شد.
وی ضمن اشاره به خروج مقادیر زیادی بنزین از طریق ته لنجی، وانتها، بستن باکهای اضافه به کامیونها و اتوبوسها از مرزهای کشور خارج اضافه کرد: با توجه به حجم بالای قاچاق بنزین، دولت حق دارد که بخواهد برای توقف این روند، قیمت بنزین را افزایش دهد اما من بارها تاکید کرده و پیشنهاد دادهام به جای این کار صادرات بنزین مازاد را در دستور کار قرار داده و یا در مرزهای کشور ایستگاههای پمپ بنزین راهاندازی کند، با این راهبرد فشار اقتصادی بر مردم سنگینتر نمیشود، بنزین به کشورهای همسایه فروخته میشود و از محل فروش آن ضمن درآمدزایی پالایشگاههای کشورهم ساماندهی خواهند شد.