روادید گردشگری ایران با برخی کشورها از جمله روسیه، ارمنستان و گرجستان لغو شده است تا سفرهای شهروندان ایرانی به این دو کشور و شهروندان این کشورها به ایران تسهیل شود. روسیه بعد از آغاز حمله به اوکراین روابط خود را با ایران گسترش داده است. ارمنستان و گرجستان هم دو کشور توریستی محبوب برای ایرانیان محسوب میشوند.
به گزارش اعتبار، در این زمینه پرسشهایی مطرح است از جمله این که لغو ویزای گردشگری چه تاثیری بر وضعیت گردشگری کشور خواهد داشت و آیا این موضوع میتوان سایر چالشهای گردشگری ایران را تحت تاثیر قرار دهد؟ سید محمد بهشتی شیرازی، نخستین رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است
محمد بهشتی شیرازی اولین رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران است که سال ۷۶ و در دولت اصلاحات به این مقام منصوب شد.
خدمات کافی و گردشگران ناکافی!
محمد بهشتی شیرازی به فرارو گفت: «در حال حاضر بیش از میزان گردشگرانی که وارد کشور میشوند، خدمات آماده داریم. یعنی ظرفیتهایی داریم که پر نمیشود. درواقع گردشگری در کشور ما جریان پررنگی ندارد. البته درست است که سرویس و خدمات گردشگری ما باید مثل کشورهایی که گردشگری در آنها رونق دارد به استانداردهایی برسد. اما مسئله این است که همین رسیدن به استانداردها، مستلزم رونق گردشگری در کشور است. این همان نسبت مرغ و تخم مرغ است. در روزهایی که برجام منعقد شده بود. وضعیت گردشگری در کشور رشد قابل توجهی داشت. زمانی که برجام امضا شد تقریبا به مدت ۳ ماه، تمامی هتلهای ما رزرو شد. وقتی که برجام از سوی آمریکا لغو شد، متاسفانه بسیاری از پروازها لغو و تورها کنسل شد؛ بنابراین در بازه زمانی که با استقبال گردشگران مواجه بودیم، ظرفیت گردشگری کشور، پاسخگو بود.»
وی افزود: «شاید کیفیت خدمات در همان دوران هم به اندازه کشورهای پیشرفته نبود، اما، ظرفیت قابل قبولی بود. اما هم اکنون این ظرفیت مغفول مانده و در شرایطی که تعداد گردشگران ما محدود است، لزومی ندارد روی گردشگری کشور سرمایه گذاری جدید انجام دهیم. زمانی که با افزایش تعداد گردشگران مواجه باشیم، عملا فضا برای افزایش سرمایه گذاری در کشور پدید میآید. به شکل عمده، سرمایه گذاری در حوزه گردشگری کشور در بخش خصوصی انجام شده و بخش خصوصی به دنبال افزایش سود است؛ بنابراین طبیعی است که اگر بخش گردشگری کشور رونق بگیرد، بخش خصوصی حجم سرمایه گذاری و کیفیت را افزایش خواهد داد.»
به نظر نمیرسد مشکل اصلی ما موضوع روادید باشد
نخستین رئیس سازمان گردشگری کشور گفت: «روزگاری بود که یکی از موانع اصلی حضور گردشگران در کشور، موضوع روادید بود. اما اکنون به نظر نمیرسد مشکل اصلی ما موضوع روادید باشد. ما مشکلات بزرگ تری از جمله تحریم و «تصویر شکل گرفته علیه ایران» در مجامع جهانی را داریم. جو سازی گسترده رسانهای علیه ایران و آن تصویری که از ایران در مجامع جهانی ترسیم شده، سفر به ایران را در زمره امور بسیار پرریسک قرار داده است. برخی گردشگران خارجی معتقدند ممکن است با سفر به ایران، زنده برنگردند. ما باید فکری به حال این شرایط داشته باشیم. با وجود همه این ها، تسهیل شرایط برای دریافت روادید موضوعی نیست که ما از آن خرده بگیریم، بلکه یک موضوع مثبت است. اما این کار، کلید ماجرا نیست. ما باید کلید اصلی ماجرا را پیدا کنیم. درواقع باید چه در داخل کشور و چه در سطح خارج از کشور، اقداماتی را انجام دهیم تا سوء تفاهمها و سوء تدبیرها را از بین ببریم.»
نباید گردشگران را به چشم افرادی ببینند که حضورشان در کشور به افزایش فساد اجتماعی منتهی میشود
وی افزود: «ایران مقصد جذابی برای گردشگری مستهجن نیست، پس برخی افراد داخل کشور هم باید متوجه باشند که نباید گردشگران را به چشم افرادی ببینند که حضورشان در کشور به افزایش فساد اجتماعی منتهی میشود و به نوعی درگیر «گردشگری ستیزی» نشوند. ایران یک مقصد ایده آل برای «گردشگری فرهنگی» است. اتفاقا این جذابترین و با ارزشترین نوع گردشگری است. ایران سرزمین جذابی است و فرهنگ ایرانی نیز برای گردشگران غربی جذابیت دارد؛ بنابراین حضور گردشگران خارجی که مشتاق آشنایی با فرهنگ ایرانی هستند، تقویت کننده فرهنگ اصیل ما خواهد بود. تا زمانی که مواردی که اشاره کردم اصلاح نشود، نمیتوانیم امیدوار باشیم که صنعت گردشگری در ایران، تحولات چشمگیری داشته باشد.»
احیای برجام میتواند تاثیر مشهودی بر رونق گردشگری کشور داشته باشد
این کارشناس گردشگری گفت: «احیای برجام معجزه نمیکند، اما میتواند تاثیر مشهودی بر رونق گردشگری کشور داشته باشد. ما باید آغوشمان را نسبت به گردشگران خارجی باز کنیم. با تمثیل بگویم که اگر قصد پذیرایی از مهمانان جدید را داریم باید رسم دعوت کردن را بیاموزیم. باید استقبال کردن و لبخند زدن را یاد بگیریم. اگر برای پذیرایی از مهمانمان سفره رنگین بچینیم، اما در بخش میزبانی با اخم و تندی رفتار کنیم، نتیجهای نمیگیریم. مهمان برای رفع گرسنگی به رستوران هم میتواند برود. من از این مثال در مفهوم کلی استفاده میکنم. باید از خود، در مجامع بین الملل، چهرهای مثبت ترسیم کنیم.»
فقط یک سازمان خاص، برای رشد گردشگری تلاش نمیکند
وی افزود: «ایران از ظرفیتهای گردشگری خاصی برخوردار است، که بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، قادر به رقابت با این ظرفیتها نیستند. گردشگری فرهنگی به دنبال ویژگیهای منحصر به فرد است و اتفاقا ایران مملو از ویژگیهای منحصر به فرد است. به همین دلیل میگویم ما باید استقبال کردن را بیاموزیم. برای بازسازی تصویر ایران، نزد گردشگران به یک تلاش همگانی در سطوح مختلف نیاز داریم. این احیای تصویر ایران در یک وزارتخانه به دست نمیآید. اگر میبینید که گردشگری در نقاط مختلف جهان، روند رشد را طی میکند، بد نیست بدانید که فقط یک سازمان خاص، برای رشد گردشگری تلاش نمیکند. دهها دستگاه باید همزمان در این حوزه تلاش کنند.»