• امروز : سه شنبه - ۱ آبان - ۱۴۰۳
  • برابر با : Tuesday - 22 October - 2024
2
از «دلارزدایی» تا «بانک مشترک»

چرا « سازمان اکو» اکوی مناسبی ندارد!

  • کد خبر : 8156
  • 18 آبان 1402 - 13:09
چرا « سازمان اکو» اکوی مناسبی ندارد!
تجربه کشورهای عضو اکو نشان می د هد  که هر چند  این کشورها همگی د ر زمره کشورهای د ر حال توسعه هستند  و نیازهای اقتصاد ی تأمین نشد ه فراوانی د ارند ؛ اما اکو را محمل مناسبی برای رفع این نیازها نمی د انند
شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی « اکو»  در تاشکند آغاز شده است. ایران از پایه گذاران این سازمان نسبتا قدیمی است، اما سطح همکاریهای چند جانبه این سازمان همیشه مورد انتقاد بوده است.
به گزارش اعتبار، سازمان اکو از جمله اولین پیمانهای چند جانبه‌ای بوده که جمهوری اسلامی بعد از انقلاب به آن پیوسته است. اکو مشارکت سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان بر اساس معاهده ازمیر و با هدف اعتلای سطح زندگی اقتصادی مردم منطقه در ۱۹۸۴ تاسیس گردید و در سال ۱۹۹۲ هم بدان پیوسته اند. تقریبا همان ایده‌ای که در مورد سازمان همکاری  شانگهای و یا بریکس بعدها شکل گرفت در مورد «اکو» ایجاد شده بود، اما هرگز دستاوردهای بارزی جز نشستهای همیشگی نداشته است.
 اعظم ملایی مد رس د انشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل زمانی گفته بود« تجربه کشورهای عضو اکو نشان می د هد  که هر چند  این کشورها همگی د ر زمره کشورهای د ر حال توسعه هستند  و نیازهای اقتصاد ی تأمین نشد ه فراوانی د ارند ؛ اما اکو را محمل مناسبی برای رفع این نیازها نمی د انند  و د ر نتیجه بیش از سی سال تجمع و گرد همایی آنها د ر قالب اکو، سبب همگرایی و همکاری های تنگاتنگ این کشورها نشد ه است.»

از ظرح دلارزدایی تا بانک مشترک 

سال  ۲۰۰۹  بود که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران خواستار به کارگیری ارز مشترک و عدم استفاده از دلار در مبادلات بانکی کشورهای عضو اکو بود. طرحی که مورد موافقت کشورهای عضو قرار نگرفت. «دلارزدایی» در سازمانهای دیگر همچون  بریکس به نوع دیگری باب شده است. ولی کشورهای عضو اکو چندان مایل نیستند که بدان بپیوندند.
همچنین
در  سال ۲۰۰۸  «بانک تجارت و توسعه اکو»  نیز افتتاح شد که دفتر مرکزی آن در استانبول ترکیه است.  هدف اصلی بانک تامین منابع مالی برای پروژه ها و برنامه ها در کشورهای عضو است  و تنها ایران، پاکستان و ترکبه در ابتدا عضو آن شدند و بعدها قرقیزستان، آذربایجان و افغانستان هم بدان پیوستند.  ولی منتقدان می‌گویند  این بانک کارایی چندانی از خود نشان نداده است. طبق اساسنامه بانک توسعه تجارت اکو عضویت اعضای اکو در بانک الزامی نیست که بر همین اساس بانک نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند.
میزان صادرات و واردات ایران با کشورهای اکو 

سید روح الله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت از تجارت ۱۰٫۲  میلیارد دلاری ایران با اعضای اکو از ابتدای سال تا پایان مهر خبر داده است. البته بیشتر این ارقام متعلق به کشور ترکیه و پاکستان و افغانستان بوده است. بر اساس آمار این مسئول خانه صمت، صادرات کشورمان به اعضای اکو در این مدت ۱۲ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۷۴۳ تن کالای غیر نفتی به ارزش پنج میلیارد و ۸۸۶ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۳۴۴ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه ،۲۳ درصد در وزن و ۲٫۵ درصد در ارزش افزایش داشته است و واردات کشورمان نیز با دو میلیون و ۵۹۳ هزار و ۷۴۱ تن به ارزش چهار میلیارد و ۳۰۳ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۶۶۹ دلار ، رشد ۱٫۲ درصدی در وزن و ۷٫۳ درصدی در ارزش داشته است.

 میزان صادرات به اعضای اکو گفت: ترکیه با خرید ۲ میلیارد و ۷۴۹ میلیون و ۴۹۸ هزار دلار  ، پاکستان با یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون و ۱۴۸ هزار دلار  و افغانستان با ۹۷۵ میلیون و ۵۲۸ هزار دلار سه مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی در این مدت در بین اعضای اکو بودند. در رتبه های بعدی هم  آذربایجان با خرید ۳۰۳ میلیون و ۳۱۵ هزار دلار ، ترکمنستان با ۲۵۱ میلیون و ۱۳۴ هزار دلار ، ازبکستان با ۱۸۸ میلیون و ۷۱۶ هزار دلار  ، تاجیکستان با ۱۳۳ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار، قزاقستان با  ۱۰۴ میلیون و ۴۱۲ هزار دلار و قرقیزستان با  ۴۰  میلیون و ۳۴۵  هزار دلار قرار دارند.

در میزان واردات کشورهای اکو به ایران نیز ترکیه با ۳ میلیارد و ۷۵۹ میلیون و ۲۷۴ هزار دلار در صدر قرار دارد.  پس از آن پاکستان با ۳۵۲  میلیون و ۶۴۰ هزار دلار  و ازبکستان با ۵۱ میلیون و ۳۳۸ هزار دلار ، قزاقستان با  ۴۲ میلیون و ۸۸۲ هزار دلار ، تاجیکستان با ۳۵ میلیون و ۲۹۷ هزار دلار  ، آذربایجان با ۳۰ میلیون و ۳۹۴ هزار دلا ، ترکمنستان با ۲۱ میلیون و ۲۶۱ هزار دلار  ، افغانستان با ۱۵ میلیون و ۹۲۸ هزار دلار  و قرقیزستان با سه میلیون و ۹۹۷ هزار دلار  در جایگاه های بعدی فروش کالا به ایران هستند.

بر این اساس عمده مبادلات ایران با کشورهای اکو متعلق به ترکیه و پاکستان هست که بیشتر از ۷٫۵ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است و ایران با دیگر کشورها ارتباطات چندانی به دست نیاورده است.

خود سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت هم در این زمینه اظهار داشته است:  از سازمان اکو با وجود قدمت چهار دهه‌ای و نهادسازی در حوزه‌های اقتصادی ، فرهنگی، حمل و نقل، دانشگاهی، بانکی و بیمه‌ای انتظار بیشتری در توسعه اقتصادی بین اعضاء و افزایش تجارت و حذف موانع اقتصادی و تجاری باید داشت.

چشم انداز اکو در آینده!

سید ابراهیم رئیسی در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی «اکو» که در تاشکند پایتخت ازبکستان برگزار می‌شود، با اعلام حمایت بی‌قید و شرط جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو گفته است «  انتظار می‌رود که گام مهم و موثری برای اجرای دستورالعمل مندرج در «چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو» در خصوص ایجاد منطقه تجارت آزاد در اکو برداشته شود و همچنین موافقتنامه تجارت ترجیحیِ محدود (موسوم به اِکوتا) نیز بعد از دو دهه اجرا شود.»

 سند چشم انداز اکو ۲۰۲۵ ده سال پبش تصویب شد . در این سند  با اشاره به کاهش مداوم صادرات در بین کشورهای عضو، بر اتخاذ رویه ­هایی برای تسهیل تجارت و رقابت کشورهای عضو تأکید شده است. حالا دو سال به سال ۲۰۲۵ مانده واجلاسیه بعدی در تهران برگزار می‌شود. این انتظار که اهداف سند به صورت کامل محقق انتظار چندان درستی به نظر نمی‌رسد، ولی آِیا حتی به اهداف آن نیز نزدیک شده‌ایم!؟

لینک کوتاه : https://etebarpress.com/?p=8156

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.