اعتبار، لیلا پورابراهیمی- معاونت رفاهی و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد درحال‌حاضر از میان ۸۵ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر، ۷۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در کشور ماهانه یارانه دریافت می‌کنند، طبق اعلام دولت چیزی در حدود ۲۷ هزار میلیارد در ماه به این دسته از افراد پرداخت می‌شود. وزارت تعاون همچنین اعلام کرده اکنون هفت دهک درآمدی در ایران درگیر کالابرگ هستند که ۶۱ میلیون نفر از جمعیت ایران را شامل می‌شود.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند سال هاست که طرحی به نام هدفمندی یارانه‌ها در ایران اجرایی می‌شود اما این اتفاق در عمل رخ نداده در واقع تنها در این قالب پول نقد توزیع و تقسیم شده است. پولی که بر اساس آماری که معاونت رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه داده ۹۱ درصد از مردم (ایرانیان) مشمول آن هستند.
برنامه کالابرگ الکترونیکی موفقیت‌آمیز نبود
«جبار کوچکی‌نژاد» نماینده مجلس و عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ در همین راستا عنوان کرد: هدف از توزیع یارانه‌ها به صورت کالابرگ کاملا مشخص است، در حقیقت کالابرگ یعنی قیمت کالاها را کاهش دهیم تا بواسطه آن کالاهای مصرفی سبد خانوار با یک قیمت متعادل در اختیار مردم قرار داده شوند.
کوچکی‌نژاد ضمن انتقاد از نحوه حمایت‌های معیشتی اضافه کرد: دولت در تحقق اهداف کالابرگ الکترونیکی موفقیتی به دست نیاورده است. متاسفانه موارد زیادی در برنامه و بودجه جهت اجرا قید می‌شود، اما شاهد آن هستیم که در بسیاری از موارد دولت توان اجرای آن برنامه و احکام مورد نظر را ندارد.
به عقیده این نماینده مجلس، تاکنون در ذیل اجرای برنامه ارائه کالابرگ الکترونیکی چیزی به دست مردم نرسیده است تا مردم به واسطه آن احساس کنند دولت از آنان حمایت ویژه غیر نقدی خاصی را به عمل آورده است.
منابعی که در این شرایط اقتصادی بدون ضابطه هزینه می‌شود
در همین راستا دکتر «جعفر خیرخواهان»، کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با اعتبار عنوان کرد: ۶۰ سال پیش در آمریکا با وجود نهادهای خصوصی، کلیسا و خیریه‌ها برای حمایت از افراد بی‌خانمان، کارتن خواب‌ها و فقرا که دچار فقر مطلق و حداقل‌های زندگی بودند دولت ورود کرد و با استفاده از روش‌های آماری یک بانک اطلاعاتی دقیق تشکیل داد. دولت با این اقدام فقیرترین افراد که ۱۵ درصد از جامعه آمریکا را شامل می‌شدند شناسایی کرد، پس از این مرحله ماهانه سبدهای کالایی را در اختیارشان قرار داد، رویه‌ای که همچنان در کشور آمریکا ادامه دارد.
دکتر خیرخواهان ضمن اشاره به آمار یارانه بگیران در ایران افزود: در حال حاضر ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم ایران یارانه بگیر هستند در اینجا به نظر می‌رسد انگار هیچ جامعه آماری وجود ندارد و هیچ تلاشی هم برای حمایت منطقی از نیازمندان و کمک به ارتقا معیشت آنان انجام نمی‌شود. زیرا کمک‌های حمایتی به همه دهک‌ها پرداخت می‌شود و نه به دهک‌هایی که واقعا مستحق حمایت معیشتی هستند. در این بین منابع سرشاری که باید در دیگر مصارف خرج رفاه مردم و اقتصاد شود تامین و این چنین بی‌ضابطه هزینه می‌شود که درصد بالایی از آن طبیعتاً نصیب طبقه برخوردار خواهد شد.
توزیع هلیکوپتری حمایت‌های معیشتی
وی تصریح کرد: مهم‌ترین دلیل این ناکارآمدی در پرداخت یارانه‌ها به گروه‌های هدف که در طول سال‌های گذشته تاکنون اتفاق افتاده روش‌های نامناسب و ناتوانی در شناسایی فقرا بوده است، به این مدل از حمایت اقتصادی توزیع هلیکوپتری گفته می‌شود که بدون در نظر گرفتن آمار دقیق از جامعه فقیر و نیازمند همه کشور را شامل شده است، در واقع با این روشی که در کشور ما اجرا می‌شود نه تنها هیچ موفقیتی در حوزه‌های رفاه اجتماعی، اقتصادی و تقویت معیشتی به دست نیامده بلکه زمینه هدر رفت منابع هم فراهم شده است.
بی اثر شدن یارانه‌های نقدی با بی‌ثباتی اقتصادی و تورم شدید
این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: در کنار بحث پرداخت یارانه‌های نقدی موضوع دیگری که جامعه ایران را به شدت تحت تأثیر خود قرار داده بی‌ثباتی اقتصادی و تورم شدید است، در این وضعیت دولت با افتخار اعلام می‌کند که به مردم کمک معیشتی انجام داده است، اما در واقع دولت هر چه قدر هم که یارانه پرداخت کند یارانه‌های پرداختی به علت تورم و گرانی سرسام‌آور اقلام مصرفی از تورم عقب می‌مانند، نظیر همین یارانه‌هایی که در حال حاضر پرداخت می‌شوند و کمک آنچنانی به بهبود وضعیت معیشت مردم نمی‌کند.
دکتر خیرخواهان اضافه کرد: اگر از همان ابتدا جامعه آماری دقیقی تهیه و برنامه حمایت از نیازمندان به خوبی توسط دولت پیاده می‌شد در کنار تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی آحاد جامعه ایران، این مبالغی را که اعلام کرده‌اند (ماهانه ۲۷ هزار میلیارد) را تنها باید به چهار دهک جامعه پرداخت می‌کردند، اما متاسفانه به دلیل ضعف مشهود دولت و ناتوانی تیم اقتصادی، چهار دهک نیازمند جامعه آنچنان که باید از یارانه‌های نقدی برخوردار نمی‌شوند و برنامه‌های حمایت معیشتی روز به روز از اهداف خود دورتر می‌شوند.
