لیلا پورابراهیمی، اعتبار- معاون اول رییس جمهور بخشنامه مصوبه هیأت وزیران در خصوص مجوز واردات لوازم و تجهیزات برقی و گاز سوز (لوازم خانگی) را ابلاغ کرد، بر این اساس گفته شده واردات لوازم و تجهیزات برقی و گازسوز مشمول مقررات اجرای اجباری استاندارد فقط با دو رتبه برتر انرژی مجاز بوده و باید از واردات تجهیزات مذکور با رتبه‌های پایین‌تر جلوگیری شود.
اتحادیه لوازم خانگی تهران در روزهای اخیر اعلام کرد، این بخشنامه، به معنی آزادسازی واردات نیست و تنها مربوط به استاندارد کالاهایی است که در حال حاضر به کشور وارد می‌شود.
با نگاه به تاریخچه چند سال اخیر واردات لوازم خانگی و حضور شرکت‌ها و برندهای خارجی باید گفت ورود کالای خارجی لوازم خانگی و به‌خصوص محصولات ساخت کره جنوبی به بازارهای ایران از حدودا پنج سال پیش و در پی خروج این برندها از ایران به دلیل تحریم‌ها متوقف شد. برخی آمارها از این حکایت دارد که همزمان با این ممنوعیت واردات و عدم واردات قانونی، موضوع قاچاق لوازم خانگی نسبت به قبل شدت بیشتری به خود گرفت و به شکل فزآینده‌ای رشد کرد از سویی تولیدکنندگان ایرانی هم در نبود رقبای قدرتمند خارجی تولیدات خود را افزایش داده‌اند اما در خصوص بهبود کیفیت محصولات ایرانی هنور حرف و حدیث‌هایی وجود دارد. اما به طور کلی در سال‌های اخیر همواره موضوع آزاد سازی واردات لوازم خانگی و انتشار هرگونه خبر و گمانه‌زندی در این مورد با موافقت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مخالفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همراه بوده است. تحلیل موافقان مبنی بر حمنایت از تولید داخل و تحلیل مخالفان مبنی بر کاهش کیفیت در اثر نبود رقبای خارجی است. موضوعی که حقوق مصرف کننده را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
با این حجم از رکود چرا باید لوازم خانگی وارد شود؟
«حبیب‌اله انصاری» مشاور عالی صنعت لوازم خانگی در همین راستا و در گفت‌وگو با اعتبار بیان کرد: قبل از اینکه به موضوع واردات برخی اقلام لوازم خانگی بپردازم باید به وضعیت حال حاضر تولید لوازم خانگی و بازار مصرف آن در داخل ایران اشاره کنم. در حال حاضر زمینه لازم برای عرضه محصولات ساخت ایران فراهم شده است. از طرفی با توجه به گستردگی دنیای ارتباطات، مردم نیز از محصولات خارجی و کیفیت آنها کاملا مطلع هستند، به همین علت تولیدکننده ایرانی تلاش کرده ضمن در نظر گرفتن ابعاد مختلف کیفیت نظیر میزان مصرف انرژی، تضمین ماندگاری و کارکرد صحیح، با تولیدات معقول توقعات بازار و مصرف کننده داخلی را برآورده سازد.
وقتی بحث از واردات لوازم خانگی به میان می‌آید در درجه اول باید مشخص شود که ماهیت آن کالا چیست؟ قرار است به چه میزان وارد شود؟ تکلیف تضمین کیفیت و یا ارائه خدمات پس از فروش آن به مصرف کننده ایرانی چه می‌شود؟ از چه نوع برند، سطح استاندارد انرژی و یا ایمنی برخوردار است و اساسا وارد کننده آن کیست؟
وی با تاکید بر اینکه لوازم خانگی تولید شده در کشورمان مورد پذیرش و قبول مردم قرار دارد افزود: مصرف کننده ایرانی در شرایط فعلی می‌تواند کالای مورد نیاز خود را در بخش لوازم خانگی با آن مدل‌ها و آپشن‌های مورد نظرش تهیه کند، اما وقتی با چنین وضعیتی ما از واردات لوازم خانگی سخن می‌گوییم اولین سوالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که چرا باید این واردات انجام شود؟ زیرا شرایط اقتصادی که در آن قرار گرفته‌ایم با رکود بسیار شدیدی مواجه است. از طرفی آنچه که امروز در ایران به نام لوازم خانگی تولید می‌شود می‌تواند جوابگوی نیازهای مردم و بازار باشد، اما مسأله‌ای که در اینجا وجود دارد قیمت بالای تولیدات است.
کاهش قدرت خرید مردم و افزایش خریدهای اعتباری و اقساطی
مشاور عالی صنعت لوازم خانگی با تاکید بر اینکه نمی‌توان و نباید کارخانجات تولید لوازم خانگی ایرانی را به خاطر افزایش قیمت اقلام تولیدی مقصر دانست، تصریح کرد: قیمت به عنوان یک پدیده اقتصادی تابع عوامل تشکیل دهنده متعددی است، هماینک در شرایطی قرار داریم که کارخانجات مجبورند مواد اولیه خود را گران تهیه کنند و یا مواد اولیه مورد نیاز گران در اختیارشان قرار می‌گیرد. مطمئنا چنین نوسان و عدم ثباتی قطعا هم برای تولیدکننده هم برای مصرف کننده مشکل‌ساز می‌شود.
انصاری تورم را یکی از بزرگ‌ترین مشکلات و چالش‌های تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران خواند و گفت: این بی‌ثباتی در بازار و تورم تا حدی پیش رفته که قدرت خرید مردم را به مقدار بسیار زیادی کاهش داده است. در چنین شرایطی هیچ تولیدکننده‌ای در داخل کشور به دنبال افزایش سود خود نیست زیرا کشش بازار این اجازه را به او نمی‌دهد و قدرت خریدها ضعیف شده است.
وی افزایش میزان خریدهای اعتباری و اقساطی را از واقعیت‌های جامعه و اقتصاد ایران خواند که به علت کاهش قدرت خرید مردم حادث شده است.
معمای ماهیت واردکنندگان لوازم خانگی خارجی!
حبیب‌اله انصاری، مشاور عالی صنعت لوازم خانگی افزود: در حال حاضر موتور یخچال در ایران تولید نمیشود بنابراین برای سر پا ماندن خطوط تولیدی این قلم کالا باید وارد کشور شود، در اینجا تمام حرف ما این است اگر قرار است علاوه بر مواد اولیه و ضروری، محصولات نهایی خارجی هم وارد کشور شود این فرآیند باید به درستی و با در نظر گرفتن همه شاخص‌های کیفیت و استاندارد انجام گیرد. در واقع مصوبه هیأت دولت بر روی رعایت همین استانداردها تاکید دارد.
جولان لوازم خانگی قاچاق در سایت‌‌‌های اینترنتی، شبکه‌‌‌های اجتماعی و مراکز فروش لوازم خانگی، نشان دهنده این است که برخورد با عرضه‌‌‌کنندگان این محصولات، آن چنان که باید جدی گرفته نمیشود، حبیب‌الله انصاری در همین راستا می‌گوید: قاچاق، پدیده شومی است که امروز به اندازه کافی با آن دست به گریبانیم، جلوگیری از قاچاق لوازم خانگی خواسته‌ای‌ست که در جلسات مختلف دائما آن را تکرار کرده و می‌کنم، فعالان صنعت لوازم خانگی انتظار دارند نه تنها جلوی ورود کالای قاچاق گرفته شود بلکه کالاهای قاچاقی که کشف می‌شوند به سرعت معدوم شوند. نه آنکه بعد از یک مدتی شاهد باشیم که همین کالاهای قاچاق وارد بازار مصرف ایران شود، به این موارد اشاره کردم تا تاکید کنم انتظار همه ما این است وقتی بحث از واردات لوازم خانگی به میان می‌آید در درجه اول مشخص شود که ماهیت آن کالا چیست؟ قرار است به چه میزان وارد شود؟ تکلیف تضمین کیفیت و یا ارائه خدمات پس از فروش آن به مصرف کننده ایرانی چه می‌شود؟ از چه نوع برند، سطح استاندارد انرژی و یا ایمنی برخوردار است و اساسا وارد کننده آن کیست؟
واردات معنا و مفهومی ندارد/ بازار لوازم خانگی راکد است
به عقیده مشاور عالی صنعت لوازم خانگی با توجه به رکود حاکم بر تولید، تورم و ضعف قدرت خرید، واردات دیگر معنا و مفهومی ندارد از طرفی نیاز واقعی بازار مصرف داخلی مشخص است و تولیدکنندگان داخلی می‌توانند خدمات پس از فروش لازم را به مشتریان ارائه دهند، بنابراین به جای واردات لوازم خانگی، باید از قاچاق لوازم خانگی و واردات بی‌رویه آن از بازارچه‌های مرزی گرفته شود. زیرا امروز اگر یک تولید کننده داخلی یخچال تولید می‌کند تضمین کیفیت هم دارد و اگر کالای مورد نظر ایرادی پیدا کرد نمایندگی موظف است تا رفع عیب را انجام دهد.
وی عنوان کرد: وقتی بازار لوازم خانگی راکد است این یعنی کاهش اشتغال، بنابراین مسئولان قبل از هر کاری باید راهکارهایی برای عبور از این مشکل پیش‌بینی و اجرایی کنند و از آن سو برای حمایت از اشتغال و اقتصاد کشور با کاهش تعرفه‌ها و هزینه‌های گمرکی به تامین آسانتر مواد اولیه تولید کمک کرده و تعرفه محصولاتی که نیاز چندانی به آنان احساس نمیشود را افزایش دهند. با این اقدامات هم به تولید بهتر لوازم خانگی در ایران کمک شده و هم در کنار حفظ اشتغال، نیاز مصرف کننده ایرانی با تکیه بر ارتقاء هر چه بیشتر سطح کیفیت تولیدات لوازم خانگی به خوبی برآورده خواهد شد.
