هادی کریمی/
به گفته کارشناسان کاهش سطح تراز آب دریای خزر، حوضچه‌های بنادر شمالی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و ظرفیت های کاربری و ناوبری دریایی را کاهش می‌دهد. این بحران خسارت بسیار سنگینی را به تجارت دریایی کشور در دریای خزر وارد خواهد کرد.
«هادی کریمی» مدیرعامل شرکت خدمات بندری و دریایی کاوه در این خصوص یادداشتی نوشت:
تبعات پسروی آب دریای خزر نه تنها برای ایران بلکه برای همه بنادر پنج کشور حاشیه این دریا خواهد بود. این عقب نشینی می‌تواند برای بنادر شمالی کشور و آذربایجان خیلی بحرانی‌تر هم باشد. برای کاهش تبعات این اتفاق چند راهکار می‌توان ارایه کرد:
یک- کشورهای حاشیه دریای خزر به یک توافق مشترک در خصوص عدم بی نیازی به عمق آبخور زیاد برای شناورهای تجاری برسند. در واقع به استفاده از کشتی‌های با عمق کمتر روی بیاورند.
دو- بنادر را به داخل دریا منتقل کنند. در حال حاضر این اقدام از سوی کشور قزاقستان انجام شده بطوریکه به فاصله ۸ کیلومتر از بندر اکتائو، بندر کوریک را با عمق ۸ متر طبیعی احداث کرده است. این راهکار برای بنادر شمال ایران که نیاز به عمق آبخور زیاد دارند قابل استفاده است.
این راهکار با مولد سازی امکانات موجود در بنادر شمالی میسر است. چراکه در صورت عقب نشینی دریا، هزینه‌های زیادی باید صرف لایروبی کانال‌ها و حوضچه‌های بندری شود که در حال حاضر توجیه اقتصادی ندارد.
سه- توجه و رویکرد کشورهای حاشیه دریای خزر به حمل ونقل ترکیبی معطوف شود. در واقع بنادر ما باید به تعاریف جدیدی روی آورند تا در حمل و نقل کالاهای خود با مشکل مواجه نشوند. برای بندرآستارا استفاده از ظرفیتهای حمل ونقل ریلی و زمینی با توجه به قرارگیری در مسیر کریدور شمال به جنوب فراهم است.
چهار- اگر سرعت پسروی آب دریا به همین روال ادامه دار باشد، تبدیل بندر آستارا به بندر خشک و ویژه اقتصادی از دیگر راهکارهاست. چراکه بعد از این با کاهش عمق آبخور بندر، هزینه‌های بالای لایروبی بندر دیگر به صرفه نخواهد بود.
از اینرو با توجه به احتمال بسیار بالای خشک شدن حوضچه‌های بندری در سواحل خزر، بهره گیری از زیرساختهای موجود برای تبدیل به بنادر خشک به صرفه‌تر خواهد بود. یکی از قابلیتهای بنادر خشک، سرویس دهی چند وجهی به کامیونها و تجار است. در سوی دیگر در بنادر خشک، ظرفیت های ایجاد صنایع تبدیلی و ارزش افزوده متعددی وجود دارد که از هم اکنون می‌توان بروی آنها برنامه ریزی کرد. بطوریکه در حال حاضر کشور روسیه بروی مباحث ریلی به دور دریای خزر متمرکز شده و امروزه این استراتژی را برای کاهش تبعات پسروی آب دریای خزر از بنادر خود پیش گرفته است.
