«سید شجاع الدین امامی رئوف» دبیر انجمن صنایع نساجی ایران، در مورد تعرفه‌های گمرکی اظهار کرد: مشکلی که با وزارت صمت داریم مربوط به تعرفه‌های گمرکی می‌شود؛ ما دستورات مختلفی داریم مبنی بر اینکه کالاهای مشابه ساخت داخل نباید وارد شود که رگولاتور تنظیم این دستور تعرفه‌های گمرکی است؛ یعنی کتاب تعرفه از صنایع داخلی ما و به خصوص بخش‌هایی که ما پتانسیل داریم در برابر اجناس خارجی حمایت کند؛ به عنوان مثال در ترکیه از تولیدکننده داخلی در مقابل بازار بیرونی حمایت می‌شود اما تعرفه‌های گمرکی ایران که هر سال کمیسیون ماده یک وزارت صمت آماده می‌کند چند سالی است برای صنایع نساجی مشکل ساز شده است.
به گزارش اعتبار و به نقل از خبرگزاری مهر، وی افزود: دو سال قبل نرخ پایه محاسبات گمرک بر اساس دلار ۴,۲۰۰ تومانی بود؛ در آن مقطع برای الیاف، نخ، پوشاک و پارچه تعرفه مشخصی داشتیم. از سال ۹۲ تا ۹۹ این تعرفه کارکرد داشت و هر چقدر به انتهای زنجیره نزدیک می‌شد میزان تعرفه بالا می‌رفت؛ مثلاً برای الیاف پنبه تعرفه ۵، نخ ۱۵، پارچه ۳۰ و پوشاک ۷۰ درصد بود و به صورت پلکانی افزایش می‌یافت.
رئوف ادامه داد: از سال ۹۷ جهش ارزی داشتیم که خود را در سال ۹۸ نشان داد اما در این مقطع نرخ محاسبه گمرک همان ۴,۲۰۰ تومان باقی ماند. در واقع ما تعرفه را داشتیم اما با توجه به نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی، نظام تعرفه‌ای کارکرد خود را از دست داد زیرا نرخ دلار در بازار حدود ۲۵ هزار تومان بود اما نرخ دلار مورد محاسبه گمرک یک پنجم این نرخ و ۴,۲۰۰ تومان بود.
وی افزود: بر این اساس دولت سال گذشته تعرفه‌ها را کم کرد. حقوق گمرکی را نیز از ۴ تا یک درصد کاهش داد و سود بازرگانی هم تقلیل یافت. متأسفانه در این تغییرات تعرفه‌ای به لحاظ اینکه کار تخصصی نبود یک بازه زمانی طولانی تعرفه الیاف به عنوان ماده اولیه و نخ به عنوان محصول واسطه‌ای برابر شد و اختلاف بین مواد اولیه و محصول واسطه‌ای از بین رفت و مورد اعتراض ما هم قرار گرفت. ما مدام پی گیری می‌کردیم و در خواست اصلاح نظام تعرفه‌ای را داشتیم.
ازبکستان هم از ما پیشی گرفت
دبیر انجمن صنایع نساجی ایران تصریح کرد: به عنوان نمونه ما سال‌های سال پنبه را از ازبکستان تأمین می‌کردیم. این کشور از سال‌ها قبل نسبت به سرمایه‌گذاری در حوزه ریسندگی ورود کرد به شکلی که پنبه را کامل به نخ تبدیل کرده و نخ را صادر می‌کند و حتی پنبه وارد می‌کند تا ارزش افزوده صادر کند. همچنین با سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام داده به دنبال این است که نخ را هم به پارچه تبدیل کند تا ارزش افزوده بالاتری داشته باشد. بنابراین ما دیگر نتوانستیم از ازبکستان پنبه وارد کنیم و این کشور ترجیح داد که نخ به ما صادر کند. این در حالیست که ما در کشور این برنامه‌ریزی را نداشتیم و نسبت به برنامه ریزی دیگران هم غفلت کردیم.
وی ابراز کرد: به هر حال مساله اختلاف در نظر گرفته نشده تعرفه‌ها باعث شد حجم زیادی نخ از ازبکستان به ایران وارد شود؛ بر همین اساس امسال ۸۰ میلیون دلار نخ از این کشور به ایران وارد شد در حالی که این رقم پارسال ۴۰ میلیون دلار و سال قبل تر از آن ۲۰ میلیون دلار بود. همین موضوع در مورد پارچه هم است و این روند در حال شکل‌گیری است و پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک این پارچه تبدیل به پوشاک شده و وارد ایران شود.
رئوف تصریح کرد: ازبکستان برنامه‌ریزی کرده و صنعت نساجی خود را توسعه داده است. این مساله در پاکستان، کامبوج، هندوستان، ترکیه و… وجود دارد زیرا همه برنامه ریزی داشتند اما ما در ایران هنوز برنامه‌ریزی نداریم و برای صنعت نساجی هیچ جایگاهی دیده نشده است؛ به عنوان نمونه همه تشکل‌های صنعتی گلایه دارند که چرا به بخش صنعت در برنامه هفتم توسعه توجه خاصی نشده است.
ازبکستان سرمایه‌گذاری خوبی روی صنعت نساجی خود انجام داده بنابراین ما دیگر نتوانستیم از این کشور پنبه وارد کنیم، ازبکستانی‌ها ترجیح دادند با تکیه بر ایجاد ارزش افزوده به جای پنبه به ایران نخ صادر کنند.
واردات ماشین آلات باید تسهیل شود
دبیر انجمن صنایع نساجی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به وضعیت تعرفه‌ها، مشکلی در واردات ماشین آلات وجود دارد؟ گفت: صنایع نساجی یکی از صنایع پیشرو در تعرفه واردات ماشین‌آلات است زیرا بالای ۹۷ درصد ماشین‌آلات مورد استفاده در صنعت نساجی وارداتی است. البته به طور کلی در دنیا تولیدکننده این مدل ماشین‌آلات انگشت شمار است و بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا در دل هم ادغام شده اند تا بتوانند سهم بازار داشته باشند. بنابراین ما هم واردکننده این تکنولوژی هستیم. با این حال وقتی در یک نمایشگاه خارجی شرکت می‌کنیم و مثلاً با یک شرکت سوئیسی برای واردات ماشین‌آلات صحبت می‌کنیم، به دلیل تحریم‌ها تمایلی به همکاری با ما ندارند. در واقع به دلیل مشکلات سیاسی و تحریمی این شرکت‌ها با ما همکاری نمی‌کنند و تصور کنید در این شرایط دولت هم تعرفه روی واردات ماشین آلات می‌گذارد.
وی اذعان کرد: در واقع وقتی دولت می‌داند که واردات ماشین‌آلات به دلیل تحریم مشکل است و تولیدکننده با هزار و یک داستان و از طریق کشور ثالث و… ماشین‌آلات وارد می‌کند نباید تعرفه سنگین روی واردات این محصول اعمال کند. توقع داریم که دولت در این حوزه‌ها همراه‌تر باشد و سنگ‌اندازی کمتری کند.
رئوف اضافه کرد: مشابه همین موضوع را برای ماشین‌آلات دست دوم هم داشتیم. در بسیاری از موارد به دلیل تحریم و ریزش ارزش پول ملی امکان خرید ماشین‌آلات نو را نداریم و مجبور به واردات ماشین‌آلات دست دوم می‌شویم و با کمک شرکت‌های دانش بنیان این تجهیزات را سرپا می‌کنیم اما در این حوزه هم دولت سنگ‌اندازی می‌کند. توقع می‌رود که دولت در این بخش‌ها با صنایع همراه‌تر باشد.
دبیر انجمن صنایع نساجی ایران درباره واردات و صادرات هم گفت: واردات صنعت نساجی یک میلیارد و ۸۸۰ میلیون دلار است که این واردات نخ، پوشاک (قانونی)، پارچه و… را شامل می‌شود. از این عدد تقریباً ۶۸۰ میلیون دلار مربوط به واردات پارچه می‌شود.
وی افزود: بنابراین در صنعت بافندگی که نخ را به پارچه تبدیل می‌کند یک گپ بزرگی داریم و باید سرمایه‌گذاری در این حوزه انجام شود که با یک سرمایه‌گذاری کوچک می‌توانیم ارزبری این بخش را کاهش دهیم و تبدیل به تولید داخل کنیم. اگر دولت از واحدهای بافندگی حمایت کند ضمن جلوگیری از ارزبری در بخش ریسندگی و رنگ هم می‌توانیم سرمایه‌گذاری کنیم و صادرات را هم افزایش دهیم.
قابلیت افزایش ۴ برابری صادرات را داریم
رئوف عنوان کرد: در حال حاضر صادرات ما در صنعت نساجی ۵۶۰ میلیون دلار است که از این میزان ۳۴۰ میلیون دلار مربوط به صادرات فرش و موکت می‌شود.
وی گفت: این ۳۴۰ میلیون دلار قابلیت افزایش ۳ تا ۴ برابری را دارد البته منوط به اینکه مشکلات حوزه نساجی در بخش صادرات از جمله موضوع رفع تعهد ارزی را حل کنیم. در واقع دولت باید این بخش را تسهیل کند و با برقراری روابط نقل و انتقال پول و گسترش روابط بین المللی در بازه زمانی ۳ تا ۴ ساله زمینه افزایش صادرات نساجی را فراهم کند.
