لیلا پورابراهیمی، اعتبار- همزمان با شعله‌ورتر شدن آتش جنگ در خاورمیانه و با وجود شایعاتی که در هفته‌های اخیر مبنی بر پذیرش FATF توسط ایران وجود داشت و خبرهای آن به تدریج قوت می‌گرفت، اما در واقعیت امر، مشخص شد اتفاق جدید نیافتاده است و ایران در لیست سیاه FATF باقی ماند. گروه ویژه اقدام مالی ( FATF) در تازه‌ترین گزارش خود که درباره وضعیت جمهوری اسلامی ایران ارائه داده اعلام کرده که ایران در ژوئیه ۲۰۲۳ گزارشی ارائه داده که در آن هیچ تغییر مهمی در وضعیت برنامه اقدام این کشور دیده نمی‌شود.
در بخشی از متن گزارش ویژه گروه ویژه اقدام مالی Financial Action Task Force در خصوص وضعیت جمهوری اسلامی ایران آمده برای همه کشورهایی که به عنوان پرخطر(لیست سیاه) شناخته می‌شوند، FATF از همه اعضا و قلمروهای صلاحیتی می‌خواهد که میزان احتیاط خود در مراوده با این کشورها را افزایش داده و اقدامات تقابلی را برای محافظت از سیستم مالی بین‌المللی در برابر خطرات اعمال کنند.
با این تصمیم، نهایتا بیانیه گروه ویژه اقدام مالی که تاریخ آن به فوریه ۲۰۲۰ باز می‌گردد، اکنون بدون تغییر مفاد مجددا درباره ایران اعمال خواهد شد.
ایران باید تکلیف خود را روشن کند
دکتر «مهدی پازوکی» اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با اعتبار، در مورد اینکه باقی ماندن ایران در لیست سیاه FATF چه تبعات و پیامدهایی برای اقتصاد ایران خواهد داشت می‌گوید: حاکمیت ایران باید تکلیف خود را روشن کند که آیا می‌خواهد با دنیا ارتباط داشته باشد و کار کند یا خیر، اگر می‌خواهد در چهارچوب منافع ملی خود با کشورهای جهان تجارت داشته باشد بنابراین باید مقررات بین‌المللی را بپذیرد و این دقیقا به نفع ماست.
نپذیرفتن FATF موجب می‌شود اقتصاد ایران به جای آنکه در مسیر مبادلات تجاری با جهان قرار بگیرد و با سیستم بانکی دنیا کار کند به سمت اقتصاد چمدانی هدایت شود، یعنی حمل پول با چمدان که نه در شأن ملت ایران است
و نه در راستای منافع ملی ماست، این چنین رویه‌ای قطعا ما را از تعامل با دنیا دور می‌کند.
این اقتصاددان عنوان کرد: در حال حاضر ۱۸۹ کشور جهان عضو همکاری با FATF و ۳۵ کشور جهان هم عضو اصلی آن هستند، باید توجه داشته باشیم که ایران قرار نیست عضو اصلی FATF باشد، نکته جالب توجه دیگری که در اینجا وجود دارد و واقعا نمی‌توان آن را درک کرد این است که سه شریک عمده تجاری ایران یعنی چین، ترکیه و روسیه در FATF عضو اصلی هستند در حالی که ایران قرار است تنها عضو همکار باشد، سوال من از مقامات اقتصادی جمهوری اسلامی این است که اگر FATF خوب نیست چرا شرکای عمده آن‌ها عضو اصلی FATF هستند؟
عدم پیوستن به FATF و افزایش هزینه مبادله در اقتصاد ایران
وی با بیان اینکه ایران به همراه کره شمالی و یکی دو کشور دیگر در لیست سیاه FATF قرار دارد ادامه داد: تحلیل من این است که تا زمانی که ایران FATF را نپذیرد نمی‌تواند با بانک‌های درجه یک، درجه دو و حتی درجه سه اروپایی کار کند، حتی بانک‌های چینی هم حاضر نیستند با ایران همکاری کنند، در واقع عدم پیوستن به FATF هزینه مبادله را در اقتصاد ایران به شدت بالا می‌برد، یعنی ما امروز برای گشایش ۱۰۰ دلار به وسیله یک بانک چینی باید ۲۰ درصد آن را به عنوان هزینه پرداخت کنیم، در حالی که این برای کشورهای دیگر بسیار کمتر و زیر یک درصد است.
دکتر پازوکی می‌افزاید: نپذیرفتن FATF موجب می‌شود اقتصاد ایران به جای آنکه در مسیر مبادلات تجاری با جهان قرار بگیرد و با سیستم بانکی دنیا کار کند به سمت اقتصاد چمدانی هدایت شود، یعنی حمل پول با چمدان که نه در شأن ملت ایران است و نه در راستای منافع ملی ماست، این چنین رویه‌ای قطعا ما را از تعامل با دنیا دور می‌کند.
دکتر پازوکی: مشکل ایران نیاز به درایت و حاکمیت نظام تدبیر دارد که بداند در تصمیم‌گیری‌هایش، FATF به نفع ایران است، بتواند تصمیمات بخردانه اقتصادی بگیرد
و بداند که اگر می‌خواهد اقتصاد ایران رشد داشته باشد باید حکمرانی خوب Good governance system در نظام تصمیم‌گیری کلان اقتصاد ایران حاکم شود.
مشکل اقتصاد ایران با پیوستن به FATF حل نمی‌شود
این تحلیلگر مسائل اقتصادی معتقد است: اگر اقتصاد ایران می‌خواهد حداقل در منطقه آسیای جنوب غربی بدرخشد و خود را نشان بدهد باید مقررات بین‌المللی را پاس بدارد، رویه و رویکردی که دقیقا به ضرر دلالان، واسطه‌گران و رانت‌خوارانی که در اقتصاد ایران وجود دارند تمام می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا عزمی در حاکمیت وجود دارد تا ایران از لیست سیاه FATF خارج شود؟ تصریح کرد: اگر عزم و اراده‌ای در این زمینه وجود نداشته باشد که همین شرایطی که الان برای ما به وجود آمده باز هم ادامه پیدا خواهد کرد، اگر به طور مثال همین فردا صبح، ایران اعلام کند که به FATF می‌پیوندد حداقل دلار در بازار آزاد ۲ هزار تومان کاهش قیمت خواهد داشت، اما می‌خواهم این را بگویم که مشکل اقتصاد ایران با پیوستن به FATF حل نمی‌شود، مشکل ایران نیاز به درایت و حاکمیت نظام تدبیر دارد که بداند در تصمیم‌گیری‌هایش، FATF به نفع ایران است، بتواند تصمیمات بخردانه اقتصادی بگیرد و بداند که اگر می‌خواهد اقتصاد ایران رشد داشته باشد باید حکمرانی خوب Good governance system در نظام تصمیم‌گیری کلان اقتصاد ایران حاکم شود.
