سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در پایان چهل و چهارمین نشست خود در دوحه قطر مباحثی درخصوص پرونده میدان گازی آرش مطرح و مدعی شدند که مالکیت میدان گازی مشترک آرش (الدره) متعلق به عربستان و کویت است و تنها این دو کشور حق بهره‌برداری از منابع آن را دارند.
به گزارش اعتبار، این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که وزارت خارجه ایران این موضوع را محکوم کرد و حق ایران درباره بهره‌برداری از منابع این میدان گازی را انکارنشدنی دانست.
ایران بر مذاکره تاکید می کند
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره این موضوع گفته است: جمهوری اسلامی ایران بر اساس مذاکرات دوجانبه خود با دولت کویت و سوابق مذاکراتی، همواره بر همکاری دوستانه و سازنده در حوزه انرژی از‌جمله در منطقه «آرش» تأکید کرده است. بدون تردید، رفتارهای مبتنی بر توجه به منافع و مصالح مشترک، می‌تواند زمینه‌های مناسب همکاری‌های منطقه‌ای را فراهم کند.
نماینده مجلس: ذخایر میدان آرش زیاد نیست که مجادله کنیم!
اما هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در واکنش به ادعای کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس درباره میدان گازی آرش گفته است: «حجم ذخایر میدان آرش مشخص است و به میزانی نیست که کشورها بخواهند بر سر آن مجادله کنند، راه‌حل موضوع، مذاکره است». وی افزوده است: حجم ذخایر میدان آرش مشخص است و به میزانی نیست که کشورها بخواهند بر سر آن مجادله کنند، راه حل موضوع، مذاکره است.
وی همچنین بیان داشت: شورای همکاری خلیج‌فارس محل تصمیم‌گیری حقوقی در این خصوص نیست و صرفا بیانیه صادر شده است.
اهمیت میدان گازی آرش
ادعاهای کویت و توقف اقدامات حفاری در ایران
در سال ۲۰۰۱ پس از آنکه ایران عملیات اکتشاف در میدان آرش را آغاز کرد کویت بلافاصله ایران را به شکایت در مجامع بین‌المللی تهدید کرد. پس از سفر امیر کویت به تهران در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، ایران فعالیت‌های اکتشافی را متوقف و از سکوی ساخته شده برای این میدان در میدان‌های دیگر استفاده کرد. با این حال ایران بهره‌برداری از آن را در سال ۱۳۹۱ آغاز کرد.
در مارس ۲۰۲۲ کویت و عربستان سعودی قراردادی برای تقسیم منابع میدان گازی آرش امضا کردند که اعتراض ایران را برانگیخت. در پاسخ وزیر خارجه کویت اعلام کرد که میدان گازی آرش، یک میدان سه‌جانبه بین کویت، عربستان و ایران است. در ژوئن ۲۰۲۲ وزیر نفت ایران اعلام کرد که ایران به زودی بهره‌برداری از این میدان گازی را آغاز خواهد کرد.
در طول سالهای اخیر کویت با استفاده از نتایج لرزه‌نگاری انجام شده از سوی شرکت «شل»، خط مرز جدیدی تعیین کرده که مدعی است بر اساس آن کل ذخایر میدان گازی آرش در بخش عربی قرار می‌گیرد، اما این خط مرز تاکنون از سوی ایران پذیرفته نشده است.همچنین در مارس ۲۰۲۲ کویت و عربستان قراردادی برای تقسیم منابع میدان گازی آرش امضا کردند.وزیر خارجه کویت در پاسخ اعلام کرد که میدان گازی آرش، یک میدان سه‌جانبه بین کویت، عربستان و ایران است. سعد البراک، وزیر نفت کویت چندی پیش در اظهاراتی مدعی شد که این کشور و عربستان درباره میدان نفتی و گازی آرش از حق انحصاری برخوردارند.اظهارات وزیر نفت کویت در حالی مطرح شده که احمد ناصر المحمد الصباح، وزیر خارجه سابق کویت پیش از این در اوایل سال ۱۴۰۱ گفته بود که میدان گازی آرش، یک موضوع سه‌جانبه بین ایران، کویت و عربستان است.
انتقاد از ادعاهای جدید کویت!
خبرگزاری تسنبم از نحوه اقدامات کشور کویت انتقاد کرده و آن را متناقض با اسناد قدیمی خوانده که مربوط به اظهارات آنهاست. این خبرگزاری نوشته است: کویت در همکاری مشترک با عربستان، در حال تقسیم سهم ایران با سعودی‌ها است و در اظهاراتی عجیب، این میدان مشترک گازی را میدانی کویتی ـ سعودی اعلام کرده است. اما سوابق تاریخی مذاکرات ایران و کویت نشان می‌دهد در طول مذاکرات دو کشور از ۶۰ سال پیش، بر سر تعیین مرزهای آبی و همکاری مشترک در برداشت از این منابع گازی، همواره سران دو کشور حق کشور مقابل را برای سهم‌داشتن در این منابع عظیم گازی به‌رسمیت شناخته‌اند و تا اواخر قرن بیستم و رسیدن به سال ۲۰۰۰ نیز، سعودی‌ها نقشی در این مذاکرات دوجانبه بین ایران و کویت نداشتند و این طرح سعودی، برای سهم‌گیری از منابع گازی این میدان مشترک بین ایران ـ کویت، از حدود سال ۲۰۰۰ آغاز شد.
وزارت نفت ایران حفاری را شروع می‌کند؟
تسنیم با توجه به اظهارات جواد اوجی وزیر نفت در فروردین ۱۴۰۱ درباره آغاز دوباره حفاری میدان گازی آرش نوشته است این اظهارات نشان می‌داد ایران از این پس قرار نیست مثل سالهای گذشته، نظاره‌گر تقسیم منابع گازی ایران در میدان مشترک آرش، بین کویتی‌ها و سعودی‌ها بماند و بعد از ۲۲ سال وقفه در توسعه میدان گازی آرش، بار دیگر اقدامات توسعه‌ای را برای برداشت گاز از این مخزن مشترک، آغاز می‌کند؛ اما در یک‌سال گذشته نیز اتفاق مؤثری در میدان آرش از سوی ایران رخ نداد و به‌نظر می‌رسد روز به روز این کشورها، در تقسیم منابع ایران حریصانه‌تر رفتار می‌کنند.
با این حال خود تسنیم اعتراف می کند «ا در یک‌سال گذشته نیز اتفاق مؤثری در میدان آرش از سوی ایران رخ نداد و به‌نظر می‌رسد روز به روز این کشورها، در تقسیم منابع ایران حریصانه‌تر رفتار می‌کنند.» البته صرف ادعاهایی چون ذخیره کم میدان گازی و وکم اهمیتی به آن در سالهای گذشته کشورهای عربی ررا یک قدم جلوتر برده است.
